گیاهان دارویی در بام کویر دامغان - وبلاگ کاتالوگ و بروشور

به گزارش وبلاگ کاتالوگ و بروشور، سربند منطقه ای بسیار دیدنی واقع در شمال شرق شهر دیباج دامغان در دامنه ای بسیار چشم نواز با ارتفاع بیش از 2700 متر از سطح دریا است که همانند طنابی حد و مرز خود را با سایر منطقه ها معین می نماید و به علت اختلاف 2 هزار متری با کویر مرکزی حاشیه شهرستان دامغان به بام کویر معروف است.

این منطقه مساحتی حدود 18 هکتار دارد و دارای پوشش گیاهی متنوع شامل انواع بوته ها و خارها، انواع گیاهان دارویی و… است.

از جمله گیاهان دارویی این منطقه آویشن، چای وحشی، اشتلغاز، سریشو، مورت، گون، درمنه و… است. سربند دارای انواع درختان از قبیل ارس، زرشک کوهی و… است.

آب بسیار گوارا و سرد این منطقه نیز مشهور است و به گفته ساکنان این منطقه آب چشمه سربند خاصیت برش و تراشندگی داشته و برای افراد دارای سنگ کلیه بسیار مفید است.

یکی از جذابیت های جالب توجه این منطقه رویش گیاه سریشو است که در فصل گل دهی با گل های سفید خود که تقریباً همچون گل مریم و با ارتفاع 40 تا 60 سانتی متر است، طراوت و زیبایی چشم نوازی را به منطقه می بخشد.

معمولاً اواخر خرداد و اوایل تیرماه مناسب ترین زمان برای بازدید از این منطقه برای گردشگران است. خنکای هوای سربند جان هر انسانی را جلا داده و نسیم پر مهرش نوازشگر صورت هر بازدید نماینده خواهد بود.

دشت زیبای سربند تقریباً در 12کیلومتری شمال شرقی دیباج واقع شده و راه دسترسی به این منطقه شکار ممنوع، خاکی است. ورود به این منطقه احتیاج به اخذ مجوز از حفاظت و محیط زیست دیباج دارد.

گیاهان دارویی منطقه سربند

اشتلغاز

گیاه آنغوزه به نام های فارسی خوراکما، آنگوزاکما و کورن کما، بوته ای بزرگ، علفی و چندساله است که ارتفاع آن گاهی به 2.5 متر می رسد.

نام محلی این گیاه در دیباج بنام اشتلغاز یا اشتر غاز است. ساقه آن نسبتاً محکم و ضخیم با سطحی خشن است. برگ های قاعده بزرگ و ضخیم هستند، به طوری که طول آن ها تا60 سانتی متر می رسد. این برگ ها تقسیمات زیادی دارند به طوری که به قطعاتی دندانه دار تبدیل می شوند.

گل های این گیاه زرد رنگ اند و به صورت گل آذین چتری در انتهای ساقه قرار می گیرند. میوه ها دوفندقه ای، بیضی شکل و تقریباً مسطح هستند که روی هر کدام پنج خط وجود دارد و کناره ها بال مانند هستند. رنگ میوه ها قهوه ای تیره است. از ریشه یا قاعده ساقه این گیاه بر اثر تیغ زدن ماده ای به نام اولئوگم رزین به دست می آید که به آنغوزه مشهور است. آنغوزه ابتدا شیری رنگ است و مزه ای تند و تلخ و نیز بوی بد و متعفنی دارد که تهوع آور است.

رزین آنغوزه به عنوان خلط آور، ضد نفخ، ضد اسپاسم روده ای و به صورت شیاف برای بهبود قولنج و سوسپانسیون آن برای فراری دادن حیوانات وحشی مورد توجه بوده است. آنغوزه برای درمان سرطان شکم، میخچه، پینه و… به کار می رفته است. در درمان های عامیانه برای قطع قاعدگی، آسم، تشنج، خروسک، جنون و سرطان استفاده می گردد. با این حال، اصلی ترین کاربرد آن به صورت رایحه در صنعت عطرسازی است.

خوژه (سرشو)

گیاه خویه با نام محلی سرشو و نام علمی Eremurus spectabilis از دیگر گیاهان دارویی منطقه سربند است.

سریش تماشایی با نام علمی Eremurus spectabilis گیاهی چندساله از خانواده Liliaceae است. ریشه های این گیاه پس از خشک شدن به سادگی پودر شده و در مجاورت با آب چسبناک می گردد.

این گیاه در اراضی کم عمق و سنگلاخی در تمام جهات جغرافیایی دیده می گردد.

این گیاه کاربرد درمانی هم دارد، از دانه های این گیاه، روغنی گرفته می گردد که در برخی از تصلب های شریانی مورد استفاده قرار می گیرد.

از برگ های این گیاه به عنوان سبزی خوردنی و از ریشه های این گیاه که به صورت غدد پنجه ای است به عنوان چسب استفاده می گردد. ریشه این گیاه گرم و خشک است و برای یرقان، ناراحتی های کبدی، خشونت حلق و ناراحتی های معده از آن استفاده می نمایند. از ریشه این گیاه جوشانده غلیظی درست می نمایند که برای درمان جوش ها بسیار مفید است، زیرا خاصیت ضدعفونی نماینده دارد. این گیاه در نواحی کوهستانی و مرتفع می روید و فصل گل دهی آن از اواسط اردیبهشت ماه تا اواسط خردادماه است.

* گزارش از محمد فتحی عضو شورای اسلامی شهر دیباج