چرا بعضی مردم از مردم دنیا واکسن نمی زنند؟ - وبلاگ کاتالوگ و بروشور

به گزارش وبلاگ کاتالوگ و بروشور، نشریه آتلانتیک در گزارشی به مساله بی اعتمادی در میان بخش هایی از مردم دنیا جهت استفاد از واکسن های ویروس کرونا پرداخته و سعی نموده محرک های اصلی این مساله را که در نوع خود نقش قابل توجهی در ظهور سویه های تازه ویروس کرونا بازی می نماید، ریشه یابی کند.

آتلانتیک در این رابطه می نویسد: ظهور سویه تازه ویروس کرونا موسوم به اومیکرون، در میان نظام های بهداشت و سلامت جهان غوغایی دیگر به پا نموده و همگان به تکرار این عبارت می پردازند که ما قبلا هشدارِ این شرایط را داده بودیم. از زمان کشف سویه اومیکرون در آفریقای جنوبی: گروه های فعال در حوزه بهداشت و سلامت، سازمان بهداشت جهانی، و متخصصان بخش سلامت، همه و همه اعلام کردند که این پدیده تا حد زیادی نتیجه و پیامدِ نابرابری در امر دسترسی به واکسن در میان کشور های مختلف جهان است. در این چهارچوب، کشور های ثروتمند به احتکارِ واکسن های ویروس کرونا می پردازند و بخش اعظمِ کشور های فقیر و در حال توسعه را بدون هرگونه دسترسی به واکسن، رها می نمایند. با این حال، در واقعیت، کشور هایی که نرخ واکسیناسیونِ پایینی دارند، از مسائل به مراتب بزرگتری از صرفِ عدم دسترسی کافی به واکسن رنج می برند.

به گزارش وبلاگ کاتالوگ و بروشور، آفریقای جنوبی یعنی همان کشوری که سویه تازه اومیکرون برای نخستین بار در آن کشف شد، واکسن های ویروس کرونا را خیلی دیر دریافت کرد. امری که تا حد زیادی ناشی از این بود که کشور های ثروتمند، دُزهای کافی از واکسن کرونا را به این کشور تخصیص ندادند و در عین حال شرکت های دارویی برجسته جهان نیز از ارسال و اشتراک فناوری خود با این کشور خودداری کردند.

حتی در مقطعی، آفریقای جنوبی مجبور شد تا دُزهای واکسن جانسون اَند جانسونِ ویروس کرونا را به علت قراردادی که با شرکت فراوری نماینده این واکسن امضا نموده بود، در داخل فراوری و به خارج از این کشور صادر کند. از سویی، واکسن های ویروس کرونا بایستی در شرایطِ سرد نگهداری شوند. با این حال، با توجه به اینکه آفریقای جنوبی در فراهم کردن یکچنین شرایطی و بویژه انتقال واکسن های کرونا تحت این شرایط، با مشکل رو به رو است، عملا چالش های فراوانی را در امر پیشبرد واکسیناسیون عمومی متحمل شده است.

اکنون آفریقای جنوبی در شرایطی است که به مدت 150 روز می تواند به راحتی نسبت به تامین واکسن برای واکسیناسیون عمومی خود اقدام کند، اما در شرایط کنونی، با مسئله ای روبرو است که به نحو مشابهی کشور های مختلفی را در سطح جهان آزار می دهد: بخش زیادی از مردم مایل نیستند تا اقدام به تزریق واکسن ویروس کرونا و دُزهای مختلف آن بنمایند. آفریقای جنوبی اخیرا از تحویل گرفتن واکسن های جانسون اَند جانسون و بعلاوه فایزر به علت آنکه این واکسن ها به مراتب بیشتر از مقداری هستند که این کشور به آن ها احتیاج دارد، خودداری نموده است. نیکلاس کریسپ معاون رئیس دپارتمان بهداشت و سلامت آفریقای جنوبی می گوید: ما اکنون مقدار قابل توجهی واکسن در اختیار داریم با این حال، مردد بودنِ مردم در امر تزریق واکسن، یکی از چالش های جدیِ پیش روی ماست.

نمونه آفریقای جنوبی به خوبی نشان می دهد که چگونه رویه های مخالف با واکسن (ضد واکسن) در بدترین زمان ممکن، به یک چالش بسیار خطرناک، نَه فقط در آفریقای جنوبی بلکه در جهان تبدیل شده است. تقریبا یک چهارم از جمعیت روسیه، 18 درصد از مردم آمریکا، و حدودا 10 درصد از مردم آلمان، کانادا، و فرانسه، تمایل چندانی به واکسینه شدن ندارند (بر اساس یافته های یک نظرسنجی که در ماه نوامبر در سطح 15 کشور اجرا شده است). آفریقای جنوبی نیز بر اساس یک نظرسنجی که در تابستان امسال میلادی اجرا شده، از سطح بالای بی اعتمادی و تردیدِ مردم نسبت به تزریق واکسن ویروس کرونا رنج می برد. حدودا یک سوم از مردم آفریقای جنوبی واکسینه شده اند که این مقدار به مراتب بالاتر از میانه کشور های آفریقایی است با این حال، 22 درصد از مردم آفریقای جنوبی تمایلی به تزریقِ واکسن ویروس کرونا نداشته اند. این در حالی است که در اتیوپی و جمهوری دموکراتیک کنگو، به ترتیب 4 و 38 درصد از مردم تمایلی به استفاده از واکسن های ویروس کرونا نداشته اند. مالاوی و سودان جنوبی نیز اخیرا هزاران دُز از واکسن های ویروس کرونا را نابود نموده اند. علت اصلی این مساله هم این بوده که این کشور ها قدرتِ مدیریت این واکسن ها قبل از فرا رسیدن زمان انقضایِ آن ها را نداشته اند.

در شرایط کنونی، مساله تردید مردم در کشور های مختلف جهان جهت تزریق واکسن های ویروس کرونا، یک چالش مهم در راستای مقابله با ویروس کرونا است. چالشی که باید آن را مسئله ای جهانی ارزیابی کرد. سویه های تازه ویروس کرونا به احتمال فراوان از مناطقی از جهان شیوع پیدا می نمایند که هنوز جمعیت واکسینه نشده در آن ها حضور دارند. نونی مک دونالد، واکسن شناس می گوید: اگر تمامی افراد بالای 18 سال در جهان واکسینه شده بودند و یا حداقل یک دُز از واکسن های ویروس کرونا را تزریق نموده بودند، به احتمال فراوان سویه اومیکرون به وجود نمی آمد.

در این راستا، بعضی تحقیقات و پژوهش ها نشان می دهند که مقدار تردید و شک در مردم جهان جهت استفاده از واکسن های ویروس کرونا، بر خلاف تصور رایج، در میان مردم کشور های ثروتمند بیشتر از کشور های فقیر است که این مساله نشان می دهد جهان اساسا با چالشی قابل توجه و سخت رو به رو است.

اگر بنا داریم به نحوی موثری با ویروس کرونا و سویه های مختلف آن مقابله کنیم، بایستی به صورت ریشه ای بفهمیم که چرا مردم در کشور های مختلف جهان نسبت به استفاده از واکسن های ویروس کرونا مردد هستند. پژوهش ها نشان می دهند که یک علت اصلی در این زمینه: اعتماد نداشتنِ مردم است. در این راستا، باید بارِ دیگر اعتماد مردم به علم، رهبرانشان، و بعلاوه اعتماد آن ها به یکدیگر تقویت گردد. باید توجه داشت که بحرانِ دودلی و مردد بودن انسان ها جهت استفاده از واکسن های ویروس کرونا و بحران بی اعتمادی به نهادها، در واقع جلوه های یک بحران هستند.

در شرایط کنونی، مردم در کشور های مختلف جهان به نوعی با تردید نسبت به استفاده از واکسن های ویروس کرونا و حتی رَد کردن آن ها، به نوعی بی اعتمادی و اعتراض خود را به رهبران و نظام های بهداشت و سلامتشان نشان می دهند. در این راستا، بسیاری از ارتباط مستقیم میان پوپولیسم سیاسی و نرخ های بالای مقاومت در برابر واکسیناسیون کرونا خبر می دهند. به عنوان مثال، بر اساس پژوهشی که در سال 2019 در دانشگاه کوئین مری انگلستان اجرا شده، همبستگی و ارتباط قابل توجهی میان آن دسته از انسان هایی که به احزاب پوپولیستی رای داده اند و بعلاوه درصد افرادی که اعتقاد دارند واکسن ها ناکارآمد و یا غیر مهم هستند وجود دارد.

مطالعات پژوهشی نشان می دهند که پوپولیست ها در اقصی نقاط جهان بیش از همه به تئوری های توطئه در خصوص موضوعاتی نظیر واکسیناسیون کرونا و گرم شدنِ جهانی باور دارند. تردید نسبت به استفاده از واکسن های ویروس کرونا و پوپولیسم سیاسی، از دیناسیم های مشترکی تغذیه می شوند: بی اعتمادی عمیق به نخبگان و کارشناسان. در جهان سیاست، پوپولیسم خود را در قالب افراد ماجراجو و جنجالی که خارج از جریان اصلی قرار دارند نشان می دهد (از جمله این افراد می توان به دونالد ترامپ یا ویکتور اوربان نخست وزیر مجارستان اشاره نمود) با این حال، پوپولیسم در عرصه بهداشت و درمان، خود را به نحوی متفاوت و در قالبِ بی اعتمادی روز افزون به پزشکان و بعلاوه شرکت های دارویی نشان می دهد.

پوپولیسم پزشکی، نوعی شک و تردیدِ ناآگاهانه است. یافته های پژوهشی فراوانی نشان می دهند که افرادی که به واکسن های ویروس کرونا بی اعتماد هستند، تا حد زیادی در الگو های رای دهی سیاسی خود نیز به احزاب افراطی و جنجالی رای می دهند و اغلب در نظرسنجی ها، بی اعتمادی خود به واکسن های کرونا را نیز مطرح می نمایند. در این راستا، بر اساس نظرسنجی که اخیرا در آلمان اجرا شده است، نیمی از افرادِ واکسینه نشده، به احزاب پوپولیست راست گرایِ این کشور رای داده بودند. این الگو به نحو مشابهی در کشور های اتریش، فرانسه و ایتالیا نیز قابل مشاهده بوده است.

در آفریقای جنوبی نیز، سفید پوستان این کشور به نسبت سیاه پوستان، از تردید بیشتری جهات استفاده از واکسن های ویروس کرونا برخوردارند. این در حالی است که اساسا دسترسی آن ها به واکسن، به مراتب از سیاه پوستان بیشتر است. علت اصلی این مساله نیز بر اساس پژوهش و نظرسنجی های مختلف، بی اعتمادیِ سفیدپوستان به حکومتِ تحت کنترل سیاه پوستان در آفریقای جنوبی عنوان شده است. جدای از این ها، تحقیقات نشان می دهند که بسیاری از مردمی که نسبت به استفاده از واکسن های کرونا بی اعتماد هستند، واکسن نزدن را به مثابه نمودی از ناامیدی و سرخوردگی خود از نظام مالی جهان و کشورهایشان و بعلاوه اعتقاد خود مبنی بر مهم نبودنِ آن ها (خودشان) برای رهبران سیاسی شان نشان می دهند.

آن ها با این کار به نوعی می گویند که وقتی شرایط مالی و رفاهِ ما برای کسی مهم نیست، چرا باید اصرارهایِ فراوان از سوی ساختار های حکومتی و سیاسی برای واکسن زدن و به اصطلاح سالم بودن را باور کنیم. با این همه، آنچه در این میان می تواند به معنای واقعی کلمه به این بحرانِ بی اعتمادی و دودلی در میان مردم کشور های اقتصی نقاط جهان جهت واکسینه شدن، پایان دهد، اعاده اعتماد و ایمانِ آن ها به علم و بعلاوه آگاهی بخشی در خصوص خطر واکسن نزدنشان برای سلامت جهانی و در عین حال تقویت اعتماد آن ها به رهبران سیاسی شان است. مساله ای که البته تحقق آن با چالش های مختلفی همراه خواهد بود.